ΜΙΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΨΗΦΟΥ

  Του Νίκου Παγώνη

 Η κορυφαία στιγμή στην ιστορία των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών είναι το έτος 1952 με την κατοχύρωση της γυναικείας ψήφου, καθώς και το 1956, όταν για πρώτη φορά συμμετείχαν οι ελληνίδες ΙΣΟΤΙΜΑ στο εκλογικό σώμα.

Η ανδρική ψήφος κατοχυρώθηκε στην Ελλάδα με το Σύνταγμα του 1864.

ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ

8 Μαρτίου 1887: Κυκλοφορεί στην Ελλάδα το πρώτο περιοδικό, που εκδίδεται αποκλειστικά από γυναίκες, με τίτλο «Εφημερίς των Κυριών».

1895: Η «Εφημερίς των Κυριών» δίνει μάχη για την απόδοση δημοτικής ψήφου στις γυναίκες.

1910: Ιδρύεται το Λύκειο Ελληνίδων.

ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΣ

1918: Ξεκινούν συζητήσεις στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για τα δικαιώματα της Γυναίκας.

1919: Ιδρύεται ο Σοσιαλιστικός Όμιλος Γυναικών.

28-1-1920: Ο Ε. Βενιζέλος αναφέρεται στα δικαιώματα των γυναικών.

1923: Κυκλοφορεί το περιοδικό «Αγώνας Γυναικών».

1924: Οι γυναικείες οργανώσεις κορυφώνουν τις πιέσεις τους προς τη Βουλή για αναγνώριση των δικαιωμάτων τους.

Η κυβέρνηση του Αλ. Παπαναστασίου υποβάλλει στη Βουλή τροπολογία με την οποία οι γυναίκες θα ψήφιζαν στις τοπικές εκλογές. Η Βουλή αναγκάζει την κυβέρνηση να αποσύρει την τροπολογία.

5-2-1930: Με Προεδρικό Διάταγμα αναγνωρίζεται το δικαίωμα του εκλέγειν των γυναικών .

1934: Έντεκα χιλιάδες (11.000) γυναίκες μόνο κάνουν χρήση του δικαιώματος ψήφου στις δημοτικές εκλογές, κυρίως λόγω πρακτικών δυσκολιών (αναλφαβητισμός).

ΠΟΛΕΜΟΣ

Το 1944 είναι πλέον γενικευμένη η εντύπωση ότι οι γυναίκες έχουν συμμετάσχει ενεργά στην απελευθέρωση της Ελλάδος, ώστε έχουν κερδίσει το δικαίωμα να συν διαχειρίζονται τα κοινά.

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

1945: Ιδρύεται η Πανελλήνια Ένωση Γυναικών. Εκπρόσωπος της συμμετέχει στο Συνέδριο της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών, που έγινε στο Παρίσι.

1948: Τα γυναικεία σωματεία συγκροτούν την Επιτροπή Συνεργαζόμενων Σωματείων.

ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΚΑΙΩΣΗ

1949: Με τον αναγκαστικό Νόμο 959 η ηλικία συμμετοχής σε δημοτικές και κοινοτικές εκλογές μειώνεται στα 21 έτη και παράλληλα κατοχυρώνεται η εκλογιμότητα των γυναικών. Η εφαρμογή της όμως θα γινόταν το 1953.

1950: Η Ελλάδα υπογράφει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ήδη σε 71 χώρες του Ο.Η.Ε. έχουν κατοχυρωθεί πλήρη πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες.

1952: ΠΛΗΡΗΣ κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών (Νόμος 2159). Ένα εκατομμύριο εκατό χιλιάδες (1.100.000) γυναίκες εγγράφονται στους εκλογικούς καταλόγους.

1953: Εκλέγεται η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ (Ελένη Σκούρα- Θεσσαλονίκη σε τοπική αναπληρωματική εκλογή λόγω θανάτου βουλευτή).

1956: Συμμετοχή γυναικών σε βουλευτικές εκλογές με πλήρη δικαιώματα εκλέγειν εκλέγεσθαι. Τον Απρίλιο εκλέγεται και η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΔΗΜΑΡΧΟΣ (Μαρία Δεσύλλα στη θέση του θανόντος συζύγου της).

Παράλληλα τοποθετείται και η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ (Λ. Τσαλδάρη, Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας στην κυβέρνηση Καραμανλή).

ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

1975: Η γυναικεία ψήφος είναι δεδομένη. Διαθέτει συνταγματική βάση με το Σύνταγμα του 1975, που προβλέπει ότι «Έλληνες και Ελληνίδες έχουν ΙΣΑ δικαιώματα και υποχρεώσεις (άρθρο 4 παρ.2)».

1981: Εκλέγεται από τη Βουλή Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ (Κ. Πανταζή, ΠΑΣΟΚ)

2004: Εκλέγεται από τη Βουλή Η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ( Άννα Μπενάκη- Ψαρούδα, Νέα Δημοκρατία).

    Από τότε έχει περάσει μισός αιώνας διεκδικήσεων των γυναικών. Οι εκλεγμένες πλέον αντιπρόσωποι καλούνται να αποδείξουν ότι εκπροσωπούν το σύνολο των πολιτών και όχι μόνο τις γυναίκες.

Πηγές:

Μαλλουτά– Παντελίδου Μάρω,  «Μισός αιώνας γυναίκες στη Βουλή».

Τα βιογραφικά: Δήμητρα Σαμίου

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Βιβλιοθήκη της Βουλής

Γενικά Αρχεία του Κράτους