Γράφει ο Βασίλειος Κων/ντή Σχίζας
Απόδοση τιμής και σεβασμού στην ιερή μνήμη των Ελλήνων
πολεμιστών των επικών Βαλκανικών Πολέμων 1912- 1913, ήταν η εκδήλωση που οργάνωσε
το Δ.Σ. του Συνδέσμου Ιστορικών Συγγραφέων την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου σε αίθουσα
των Σχολών «ΚΟΡΕΛΚΟ» στο κέντρο της Αθήνας, με τη συμμετοχή μελών και φίλων του Συνδέσμου.
Ο πρόεδρος Στάθης Παρασκευόπουλος στο σύντομο χαιρετισμό του
τόνισε πως η εκδήλωση γίνεται με αφορμή την εκατονταετηρίδα των Πολέμων 1912-
1913 και με τον τρόπο αυτό ο Σύνδεσμος
Ιστορικών Συγγραφέων αποτίει ελάχιστο
χρέος τιμής στους ήρωες μαχητές εκείνων
των πολέμων, οι οποίοι με τις θυσίες τους και τις νικηφόρες μάχες τους υπερδιπλασίασαν
την Ελλάδα και τον πληθυσμό των κατοίκων της. Στη συνέχεια ο Φιλόλογος
καθηγητής και ιστορικός Δημήτρης Βηλαράς πραγματοποίησε διάλεξη, μεστή
περιεχομένου και παράθεσης ιστορικών ανδραγαθημάτων του Στρατού μας, με
αντικείμενο τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912- 1913.
Ο ομιλητής είπε μεταξύ άλλων:
«…Τον
20ο αιώνα η Οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν σε παρακμή και είχε
χαρακτηρισθεί ως
ο «μεγάλος
ασθενής».
Το Μάιο του 1912 οι Ιταλοί απέσπασαν τα
Δωδεκάνησα από την Τουρκία, αφού πρώτα προσπάθησαν ανεπιτυχώς να αποσπάσουν τη
Λιβύη.
Στο μεταξύ το 1908 προκλήθηκε το κίνημα των
Νεοτούρκων ως αντίδραση για την ανάκτηση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προ του
κινδύνου ανάφλεξης στα Βαλκάνια, υπογράφεται ο «Βαλκανικός Συνασπισμός»
δηλαδή τετραμερής συμμαχία μεταξύ της Ελλάδας, της Σερβίας, της Βουλγαρίας
και του Μαυροβουνίου.
Έτσι άρχισε ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος με τα
συνασπισμένα Βαλκανικά κράτη εναντίον των Οθωμανών με στόχο να τους εκδιώξουν
από τα Βαλκάνια.
Ο
Ελληνικός Στρατός στις 6 Οκτωβρίου 1912 υπό τον διάδοχο Κωνσταντίνο κατέλαβε
την Ελασσόνα, την επόμενη μέρα συνέτριψε τους Τούρκους στο Σαραντάπορο, όπου
φεύγοντας οι Τούρκοι εγκατέλειψαν στο
πεδίο της μάχης ολόκληρο το πυροβολικό τους. Στη συνέχεια εισήλθε στα Σέρβια
και στις 11 Οκτωβρίου απελευθέρωσε την Κοζάνη, τρεις ημέρες μετά τα Γρεβενά,
την Βέροια και την Κατερίνη. Στις 18 Οκτωβρίου ένα Ελληνικό τορπιλοβόλο
ανατίναξε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το τουρκικό θωρηκτό «Φεχτί Μπουλέντ».
Στις
19-20 Οκτωβρίου τέσσερις Μεραρχίες του Ελληνικού Στρατού επιτέθηκαν εναντίον 25.000
Τούρκων στρατιωτών στην πόλη των Γιαννιτσών. Την ίδια ημέρα εισήλθε στην πόλη
της Νάουσας. Στις 21 Οκτωβρίου απελευθερώθηκαν
η Σιάτιστα και η Πρέβεζα και την επομένη οι Σέρρες, η Δράμα και η Νιγρήτα. Στις
26 Οκτωβρίου απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη. Αμέσως ο διάδοχος Κωνσταντίνος
έστειλε μήνυμα στον Βούλγαρο αρχιστράτηγο Θεοδωρώφ ότι η πόλη βρισκόταν σε Ελληνικά
χέρια.
Ο
Θεοδωρώφ προσπάθησε να πείσει τον Ταξίν Πασά να παραδώσει την πόλη στους
Βουλγάρους, αλλά ο Ταξίν Πασάς αρνήθηκε και είπε την περίφημη φράση «από τους Έλληνες την πήραμε και στους Έλληνες
θα την παραδώσουμε».
Ο Ελληνικός Στρατός συνέχισε την νικηφόρα
προέλαση.
Στις 22 Φεβρουαρίου 1913
απελευθερώθηκαν τα Ιωάννινα, στις 27 του ιδίου μηνός το Αργυρόκαστρο και στις 3
Μαρτίου οι Άγιοι Σαράντα της Βορείου Ηπείρου.
Στο μεταξύ ο Ελληνικός Στρατός μεταξύ 17
Οκτωβρίου και 27 Νοεμβρίου 1912 απελευθέρωσε τις νήσους Ίμβρο, Θάσο, Αγ.
Ευστράτιο, Σαμοθράκη, Ψαρά, Τένεδο, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Οινούσσες, Ικαρία, Σάμο
και τη χερσόνησο του Αγ. Όρους. Την 1η Δεκεμβρίου 1912
πραγματοποιήθηκε η ναυμαχία της Έλλης με αρχηγό του Ελληνικού Ναυτικού τον
υποναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. Το θωρηκτό «Αβέρωφ» καταδίωξε τον τουρκικό στόλο
στις 3 Δεκεμβρίου στα Στενά του Ελλησπόντου όπως επίσης και στις 5 του ιδίου
μηνός μπροστά στα Δαρδανέλια.
Την
1η Ιανουαρίου 1913 έγινε η περίφημη Ναυμαχία της Λήμνου και τελικά
το θωρηκτό «Αβέρωβ» έκλεισε στα Στενά τον τουρκικό στόλο.
Με
τη συνθήκη του Λονδίνου στις 17 Μαΐου 1913 ο Σουλτάνος παραιτήθηκε από τα δικαιώματά του
στην Κρήτη.
Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος είχε διάρκεια 1 ½
μήνες, από 16 Ιουνίου έως 28 Ιουλίου 1913.
Δύο
μήνες πριν την Συνθήκη του Λονδίνου, συγκεκριμένα στις 5 Μαρτίου 1913
δολοφονήθηκε στην Θεσσαλονίκη ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄. Η δολοφονία αυτή
αποτελεί παράμετρο της «Drang nach Osten»,
δηλαδή της «Πορείας προς Ανατολάς» όπως έλεγαν τον γερμανικό επεκτατισμό προς
την Ανατολή κυρίως για τα πετρέλαια. Με τη Συνθήκη του Λονδίνου δημιουργήθηκε
και το ανεξάρτητο αλβανικό κράτος.
Οι
Βούλγαροι πιστεύοντας ότι η στιγμή ήταν κατάλληλη επιχείρησαν την αναβίωση της
Μεγάλης Βουλγαρίας, οπότε οι Έλληνες συνήψαν αμυντική συμφωνία με τη Σερβία και
τη συμμετοχή της Ρουμανίας, για την περίπτωση πολέμου με την Βουλγαρία ή την
Τουρκία.
Η
έναρξη εχθροπραξιών εκδηλώθηκε στις 16 Ιουνίου 1913 όταν οι Βούλγαροι
επιτέθηκαν εναντίον των Ελληνικών στρατευμάτων στη Νιγρήτα και εναντίον των
Σέρβων στη Γευγελή. Ο Ελληνικός Στρατός αντεπιτέθηκε και στις 19-21 Ιουνίου
1913 το Κιλκίς περιήλθε στα χέρια των Ελλήνων ενώ επανακτήθηκαν η Νιγρήτα και η
Γευγελή. Στις 22 και 23 Ιουνίου μετά από σφοδρότατη επίθεση του Ελληνικού Στρατού
στην περιοχή της λίμνης Δοϊράνης πολλοί Βούλγαροι στην προσπάθεια να σωθούν
έπεσαν στη λίμνη και πνίγηκαν. Στη συνέχεια έλαβε χώρα η νικηφόρα κατάληψη του
Σιδηροκάστρου και επακολούθησε η απελευθέρωση των Σερρών.
Την
1η Ιουλίου 1913 το 21ο Ελληνικό Σύνταγμα ύστερα από μάχη
με τους Βουλγάρους στην περιοχή της Αλιστράτης απελευθέρωσε την Δράμα.
Οι
Βούλγαροι κομιτατζήδες επιτέθηκαν στο Δοξάτο, όπου διέπραξαν βανδαλισμούς πυρπόλησαν
την πόλη και έσφαξαν περισσότερους από 3000 κατοίκους.
Παράλληλα
με τις χερσαίες νίκες του Ελληνικού Στρατού ο Ελληνικός Στόλος στις 27 Ιουνίου
1913 απελευθέρωσε την Καβάλα και στις 12 Ιουλίου το Πόρτο Λάγος, τη Μαρώνεια
και την Αλεξανδρούπολη.
Το περίλαμπρο γεγονός της πλήρους απαλλαγής
της Μακεδονίας από τους Βούλγαρους διεκδικητές αποτυπώθηκε στο περιλάλητο
πατριωτικό τραγούδι «Μακεδονία ξακουστή
του Αλεξάνδρου η χώρα
που έδιωξε τους Βούλγαρους κι ελεύθερη είσαι
τώρα…»
Στο
μεταξύ οι σύμμαχοι Σέρβοι και Ρουμάνοι κατέλαβαν πολλές βουλγαρικές πόλεις.
Με
τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου 1913 στην Ελλάδα προσαρτήθηκαν
προσωρινά η Ν. και Αν. Μακεδονία έως την
Καβάλα και οριστικά με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 17 Δεκεμβρίου
παραχωρήθηκαν τα νησιά του Αιγαίου και η Νότια Ήπειρος ενώ η Β. Ήπειρος
παραχωρήθηκε στην Αλβανία. Αργότερα τον Αύγουστο του 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών,
μετά το Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο επήλθαν τροποποιήσεις στα σύνορα της Ελλάδας και
έλαβαν την σημερινή τους μορφή τον Ιούλιο 1923 με τη Συνθήκη της Λωζάνης μετά
την Μικρασιατική καταστροφή.
Ο
Ελληνικό Στρατός επανήλθε θριαμβευτικά στην Αθήνα με επικεφαλής τον βασιλιά
Κων/νο ο οποίος στο διάγγελμά του διετύπωσε την περιώνυμη φράση: «Η Ελλάς κατέστη σεβαστή εις τους φίλους
και φοβερά εις τους εχθρούς».
Με
τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων η Ελλάδα διπλασιάστηκε καθώς και ο πληθυσμός της
από 2.630.000 κατοίκους ανήλθε στα 4. 720.000. Στον εθνικό κορμό προστέθηκαν
νέα οικονομικά και πολιτιστικά αστικά κέντρα καθώς και νέα πλούσια εδάφη με
ποικίλες πλουτοπαραγωγικές πηγές.
Ας
ελπίσουμε ότι κάποτε το όραμα των Βαλκανικών Πολέμων θα ολοκληρωθεί μέχρι τον
τελικό στόχο, δηλαδή την επανάκτηση της Βασιλίδας
των Πόλεων, της αλύτρωτης Κωνσταντινούπολης
και ο Ελληνικός Στρατός θα συντρίψει τους μιναρέδες που περιβάλλουν
ασφυκτικά τον Ναό της Αγίας Σοφίας
και θα αναστηθεί ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς
του Θρύλου και της Ιστορίας…».
Ακολούθησαν τοποθετήσεις από τους παρευρισκομένους επί της
ομιλίας του Δημήτρη Βηλαρά και κατάθεση συμπληρωματικών στοιχείων για τους επικούς
πολέμους του 1912-13.
Το άοκνο Δ.Σ. του Συνδέσμου Ιστορικών Συγγραφέων με τις
εκδηλώσεις αυτές αφυπνίζει τις εθνικές συνειδήσεις των μελών και των πολυπληθών
φίλων του Συνδέσμου, οι οποίοι στη συνέχεια απ΄ το μετερίζι του ο καθένας, σφυρηλατούν το πατριωτικό φρόνημα του Λαού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου